قسمت نهم

 توبه [بازگشت]

در آیه 2 سخن از این است که اگر مشرکین از راه کج و انحرافى خویش باز گردند و حق را بپذیرند به نفع آنهاست.

این سوره، بخصوص در 40 آیه اول، اعلام جنگ با مشرکین و منافقین و اولتیماتوم با آنهاست و (آخرین حرف)ها را با آنها مى‏زند. و بخاطر همین لحن حاد، بدون «بسم الله الرحمن الرحیم‏» شروع مى‏شود.

از آخرین سوره‏هاى نازل شده در سال هشتم هجرى و به روایتى در سال نهم در مدینه است و از نظر ترسیم خط مشى حکومت اسلامى با قبایل و گروه‏ها و جناحهاى مخالف و روش سیاسى اسلام، در روابط و عملها، اهمیت‏خاصى دارد.

روحیه شهادت طلبى مسلمین و رسیدن به «احدى الحسنیین‏» در آیه 52 مطرح شده است و در آیه 107 ماجراى مسجد ضرار و توطئه منافقین بیان گردیده است.

نام دیگر این سوره «برائت‏» است. بنا به اعلان برائت و بیزارى نسبت به مشرکین پیمان شکن. و بهمین جهت هم در اول سوره بسم الله ... نیست زیرا بسم الله نشان امان و رافت است و سوره برائت، بر داشتن امان است و در آن، شمشیر است.(از على علیه السلام. به نقل مرحوم طبرسى.)

در این سوره، مفصلا درباره منافقین بحث‏شده است و مشت آنان را در رابطه با مسائل مبارزاتى و اقتصادى باز کرده است و به همین جهت نام دیگرش «فاضحه‏» یعنى رسوا کننده است. داراى 129 آیه است.