حواستان جمع باشد!
جوانان عزیز! دشمن روى شما سرمایه‌گذاریهاى زیادى مى‌کند؛ حواستان جمع باشد. عده‌یى را به بى‌تفاوتى مى‌کشاند و عده‌یى را دلسرد و مأیوس مى‌کند. یأس، بزرگترین آفت جوان است. جوانها بدانند که متأسفانه یأس به روح جوان زودتر راه پیدا مى‌کند؛ همچنان که امید این‌گونه است. در مقابل یأسى که دشمن مى‌خواهد به جوانها تلقین و تزریق کند، خودتان را مصونیت بدهید.
تفکرات سیاسى غلط
امروز، هر اندیشه‌یى که جوان را دچار این احساس بکند که از مسؤولان و پیشروان انقلاب و مدیران کشور جداست، این اندیشه و تفکر، از نوع همان تفکرات سیاسى غلط تزریق شده است. امروز باید ملت و دولت، پشت به پشت و دست به دست هم و در کنار یکدیگر، با تمام توان تلاش کنند تا همه‌ى طلسمهاى استکبار و سلطه را بشکنند و از بین ببرند. این، صحنه‌ى بسیار مهم و حساسى است. تفکرى که شما را هدایت خواهد کرد و باید بکند، تفکر اسلامى است. باید در دانشگاهها به تفکرات اسلامى و کار اسلامى، خیلى اهمیت بدهید.
قشر جوان بایستى همیشه نسبت به مسائل انقلاب احساس مسؤلیت کند و خودش را از مسائل انقلاب برکنار نداند. انقلاب، امروز چه تکلیفى را به او املا مى‌کند؟ از او چه مى‌خواهد؟ او چه نقشى مى‌تواند در پیشبرد انقلاب داشته باشد؟ وظیفه‌ى او چیست؟ قشر جوان باید از خیل عظیم مردم ما – که بحمدالله همیشه در صحنه‌هاى انقلاب حاضرند – جدا نشود و به رشد و آگاهى و با سواد شدن آنان کمک کند. در دانشگاه باید به روى مردم باز باشد و دانشجو در محیط دانشگاه محصور نباشد. دانشجو باید با اعضاى خانواده‌ى خود و با دوستانش، ارتباطات روشنگر داشته باشد و در مسائل کشور و مسائل جامعه سهیم باشد.
جوان و جوانى، یکى از درخشندگیهاى آفرینش الهى
آن کشورهایى که جوان کم دارند – کمااین‌که بعضى از کشورها امروز به خاطر بعضى از سیاستهاى تنظیم نسل و خانواده و از این حرفها، دچار کمبود نسل جوان هستند – ولو در علم و تکنولوژى و ترقیات جلو باشند، کارشان لنگ است؛ مجبورند از کشورهاى دیگر جوان قرض بگیرند! جوان و جوانى، یکى از درخشندگیهاى آفرینش الهى است. دشمنان جوامع – از جمله جوامع اسلامى – این نکته را خوب تشخیص داده‌اند و بخصوص روى آن انگشت گذاشته‌اند. این مربوط به امروز نیست؛ از یک قرن پیش تاکنون این‌گونه بوده است.
عزیزان من! روح مبارزه و ایستادگى در مقابل دشمن، وقتى به طور کامل و سالم در شما قشر جوان باقى مى‌ماند که تقوا، بازگشت به خدا و جهاد اکبر در وجود و زندگى‌تان بگنجد. اگر ما به جوانان توصیه مى‌کنیم که طهارت، تقوا، استغفار، اجتناب از گناه، رو آوردن به خدا و توجه به معنویات را سرلوحه‌ى کارها قرار دهند، به این دلیل است که علاوه بر به همراه داشتن سعادت شخصى شما، کشور شما هم به جوانانى نیازمند است که بتوانند حقایق را درک کنند، در میدانها بایستند، توطئه‌ى دشمن را بشناسند و با آن مقابله کنند. دانشگاه، حوزه‌ى علمیه و محیط علمى و تحصیلى جاى این ایستادگى، مقاومت، هوشیارى و مبارزه است. این، انتظار از نسل جوان است.
مسؤولیت عظیم نسل جوان
بایستى کشور را به آن پایه‌اى که لازم است، برسانید. این، مسؤولیت عظیم نسل جوان روشنفکر تحصیلکرده‌ى این کشور است و شما برادران و خواهرانى که در این دانشگاه تحصیل کرده‌اید، تصور من این است که در این زمینه بار سنگینترى بر دوش دارید.
زیباترین و مبارکترین فصول دوران جوانى
جوانان عزیز حضور در صحنه‌ى پرشور دانش‌اندوزى که از زیباترین و مبارکترین فصول دوران جوانى است، هنگامى که با مجاهدتهاى اسلامى و تلاش در راه گسترش فهم و معرفت درست دینى و سیاسى همراه باشد، یکى از برترین آمیزه‌هاى معنوى براى نسل جوان کشور را پدید مى‌آورد. اکنون شما این امتیاز بزرگ را دارید که در حال تحصیل علم، به آن فعالیت ایمانى نیز اشتغال جسته‌اید و مجموعه‌ى شما یکى از تشکلهایى است که به دانشگاه کشور، جلوه‌ى مضاعفى از بروز تواناییهاى معنوى و فکرى جوانان بخشیده است. این را قدر بدانید و این موجودى ارزشمند را هرچه مى‌توانید عمق و کیفیت دهید.
مراقب باشید!
…حرف من به دانشجویان این است که مراقب دشمن باشید؛ دشمن را خوب بشناسید؛ مبادا از شناسایى دشمن غفلت کنید. غریبه‌هایى را که در لباس خودى خودشان را در همه جا داخل مى‌کنند بشناسید؛ دستهاى پنهان را ببینید. هیچ کس به‌خاطر غفلت ستایش نمى‌شود. هیچ‌کس به‌خاطر چشمها را بر هم گذاشتن، مدح نمى‌شود. اگر بر آدم غافل ضربه‌اى وارد شد، اول کسى که مسؤول و مذموم است، خود اوست؛ مراقب باشید. دانشجو، قشر فاخر و با ارزشى است. دشمن، دانشجو را هدف گرفته است. چند سال است سعى مى‌کنند بلکه بتوانند دانشجویان را در مقابل نظام قرار دهند؛ اما موفق نشدند؛ بعد از این هم موفق نخواهند شد. اگر یک عده نفوذى خواستند از فرصتى استفاده کنند و از آب گل‌آلودى ماهى بگیرند – وارد اجتماع دانشجویان شدند و شعارهایى درست کردند و حرفهایى زدند – خیال نکنند که ما اشتباه خواهیم کرد؛ نه، ما اشتباه نخواهیم کرد. ما مخاطب و طرف خودمان را مى‌شناسیم. دانشجو، فرزند ماست؛ متعلق به ماست؛ متعلق به این کشور است. دشمن است که مى‌خواهد با نام دانشجو یا با نام نفوذ در میان دانشجویان، فساد و تباهى کند؛ خود دانشجویان بایستى هوشیارانه متوجه باشند.
شما امیدهاى انقلاب و اسلامید
جوانان عزیز! شما امیدهاى انقلاب و اسلامید. رفتار شما مى‌تواند این مملکت را در جهت شکوفایى، با سرعت به پیش ببرد. وقتى جوان مملکت هوشیارانه، با تدبیر، با حلم و با توجه به موقعیتها، حرف بزند و تصمیم بگیرد و عمل کند، کشور گلستان خواهد شد. وقتى هیجانات کور، پا وسط بگذارند، دشمن فورا استفاده خواهد کرد. بارها گفته‌ام، باز هم تکرار مى‌کنم؛ من معتقدم که جوان مملکت بایستى در همه‌ى میدانها حضور و آمادگى داشته باشد؛ منتها با انضباط.
چشم ایران عزیز به تلاش جوانان
ایران عزیز براى رسیدن به هدفهاى بزرگى که به‌برکت انقلاب اسلامى در برابر او ترسیم شد، چشم به تلاش جوانان در عرصه‌ى علم و معرفت دوخته است، و بدون آن، فروغ خودباورى و استقلال ملى که در طول دو دهه از انقلاب همواره راهگشاى ملت و دولت ما در گذرگاههاى دشوار بوده است، به ضعف خواهد گرائید.
«یک سینه حرف، موج زند در دهان ما»
مخاطب اصلى بیشترین حرفهاى ما هم شما – یعنى نسل جوان دانشجو – هستید. «ما» که مى‌گویم، نه من به‌عنوان یک مسؤول در نظام جمهورى اسلامى؛ نه. من به‌عنوان «على خامنه‌اى» به‌عنوان یک طلبه و یک روحانى و به‌عنوان کسى که به مسائل علمى و فکرى در زمینه‌هاى اسلامى، در زمینه‌هاى تاریخى، در زمینه‌هاى سیاسى ذى‌علاقه است. البته مسؤولیت هم خودش یک داستان دیگر و ماجراى دیگرى است. مخاطب اصلى من قشر جوان است و در میان قشر جوان، فرزانگان و نخبگان و اهل دانش و فرهنگ و علم و معرفت و کتاب و نوشتن و گفتن و فهمیدن و پیش رفتن. البته حجاب مسؤولیتهاى مملکتى جلو بسیارى از اینها را مى‌گیرد؛ یعنى خود ما هم نمى‌توانیم این حجاب را بدریم و به آن نقطه‌ى مرکزى سخن دل برسیم. بنابراین حرفهاى زیادى وجود دارد و به قول شاعر مشهدى ما: «یک سینه حرف، موج زند در دهان ما».
بعضیها حوصله‌ى حرکت ندارند
من غالبا به خیلى از مجموعه‌هاى دانشجویى که پیشم مى‌آیند، گفته‌ام که عشق و علاقه‌ى من به دانشجو، بخش عمده‌اش ناشى از صفا و صداقت دانشجوست. این صداقت و صفا بایستى در یکایک دانشجویان حفظ شود؛ اما اگر فرض کنیم این هم عملى نیست که در یکایک دانشجویان این صفا و صداقت و صمیمیت و حالت خلوص و پاکى روحى و قلبى محفوظ بماند، لااقل در مجموعه‌ى جنبش دانشجویى این باید محفوظ بماند. این حرکت دانشجویى و بیدارى دانشجویى، نه در گذشته و نه در امروز، هرگز فراگیر همه‌ى دانشجویان نبوده است. بالاخره در محیط دانشگاه، همه یک‌طور نیستند؛ بعضیها حوصله‌ى حرکت ندارند؛ مى‌گویند بگذار کارمان را بکنیم، درسمان را بخوانیم؛ زودتر این ورق‌پاره را بگیریم و مثلا دنبال کارى برویم! این مشمول حرف من نیست. ممکن است اینها هم بسیار جوانان خوبى باشند – اصلا نمى‌خواهم رد کنم – ولى مى‌خواهم بگویم اینها مشمول این حرفى که مى‌زنم – این بیدارى، این خیزش، این جنبش، این حرکتى که عنوان دانشجویى دارد – نیستند. بعضیها هم در محیط دانشجویى هستند که بیش از آن‌که دانشجویى کنند، جوانى مى‌کنند و به عنوان یک کار رایج، دنبال کارهاى جوانى‌اند؛ آن هم نه به‌عنوان «الا اللمم».
راه معنویت و صفا، کوچه‌ى بن‌بست نیست!
شما جوانان – پسران و دختران – در آغاز راهید؛ هم توان دارید، هم قدرت انتخاب دارید و مى‌توانید این راه را طى کنید؛ و این راه در جمهورى اسلامى و در هر نظام اسلامى و الهى، پیش پاى انسانها باز است. راه معنویت و صفا، کوچه‌ى بن‌بست نیست.این ملت و این نظام براى آینده‌ى خود نیاز به این جوانان دارد
دانشجویان و دانش‌آموزان که جوانان فعال در عرصه‌ى علم و دانش و معرفت و آگاهى‌اند و خود را براى آینده‌ى اداره‌ى کشور در لایه‌هاى مختلف آماده مى‌کنند، در واقع امیدهاى آینده‌ى ملت و جامعه‌اند. یعنى این کشور و این ملت و این نظام براى آینده‌ى خود نیاز به این جوانان دارد. پس یکى از عناصر اصلى براى عزت هر کشور و تأمین آینده‌ى هر کشور، جوانانى هستند که امروز مشغول تحصیلند. هرچه تحصیل اینها، کارکرد اینها، پرورش فکرى و اخلاقى و دینى اینها بهتر و بیشتر باشد، آینده‌ى کشور از همه نظر بیشتر تأمین است؛ علاوه بر این‌که در هر برهه‌اى از زمان هم، دانشجویان و دانش‌آموزان مى‌توانند به تناسب آن برهه و نیازى که کشور در آن برهه و مقطع زمانى دارد، نقش ایفا کنند.
من به عنوان پدر پیر شما، دلم سرشار از محبت شما جوانان است
جوان، یک نهال بالنده و مرکز اغلب نیکیها و درخشندگیها و نورانیتهاست. این صفا و محبتى که در شما جوانان عزیز مشاهده مى‌شود، خاستگاهش همین دل پاک و نورانى جوانى است. من البته به شما عرض کنم: عزیزان من! این محبت، دو طرفه است. من هم به عنوان پدر پیر شما، دلم سرشار از محبت شما جوانان است.
جوان، در آغاز زندگى است
من اکنون خطابم به شما جوانان عزیز است: شما ذخیره‌ى ارزشمندى از زندگى را در دست و در پیش رو دارید. جوان، در آغاز زندگى است. فرض کنید کشاورزى تازه محصول را به دست آورده و انبارش پر از محصول است؛ با این محصول فراوان و وافر و سالم چگونه عمل خواهد کرد؟ دوگونه ممکن است عمل کند: یک‌طور، کشاورز خردمند و هوشمند و عاقبت‌اندیشى است که سعى مى‌کند این محصول را سالم نگه دارد؛ در آن تفریط نکند؛ اجازه‌ى فاسد شدن به آن را ندهد؛ آن را به‌قدر لازم براى روز نیاز خود حفظ کند؛ به‌قدر لازم از آن مصرف کند و آنچه را که براى بذر مفید است، انتخاب کند تا سالهاى آینده از بذر آن استفاده نماید. یک نفر دیگر هم ممکن است پیدا شود که قدر این انبار پر را نداند و خیال کند که همیشه پر خواهد ماند؛ نه براى حفظ و نگهدارى آن، نه براى مصرف برنامه‌ریزى‌شده‌ى آن و نه براى فکر روزهاى نیاز و احتیاج خود، هیچ‌گونه تلاش و مجاهدتى انجام ندهد. این ناخردمندانه است. البته کسانى هم که ذخیره‌ى انبارشان به آخر رسیده است – یعنى پیرمردان و پیرزنان؛ انسانهایى که در سنین بالا هستند – حس نمى‌کنند که این انبار در حال تمام شدن است. این گرفتارى بزرگ بشر است عزیزان! آنها هم عاقلانه نمى‌اندیشند؛ آنها هم اگر خردمندانه بیندیشند، رفتارها تصحیح، خطاها جبران و راه درست انتخاب خواهد شد؛ اما افسوس! آنها هم گاهى درست فکر نمى‌کنند. ما در آموزش تاریخ و در تجربه‌ى زمان خودمان یافته‌ایم که جوانان بیشتر مى‌توانند، بیشتر مى‌خواهند و بیشتر عمل مى‌کنند. در دوران حکومت صالحان، وضع این‌گونه است. جوان در موارد بسیارى، علاوه بر این‌که تواناییش بیشتر است، همت و اراده‌اش هم از کسانى که عمرى را گذرانده‌اند، بهتر و بیشتر است.
زیباترین آمیزه
براى یک مجموعه‌ى جوان، انسان نمى‌تواند هیچ آمیزه‌اى را زیباتر از آمیزه‌ى علم و معرفت و تحقیق و روشنفکرى و دین و احساسات معنوى و شور دینى و انقلابى فرض کند.
انقلابىِ مثبت باشید!
عزیزان من! جوانان! انقلابى مثبت باشید. دانشگاه باید انقلابیون مثبت پرورش دهد؛ این ملت و این تاریخ به شما نیاز دارد؛ باید خودتان را آماده کنید. اگر شما در میدان باشید، آینده‌ى بسیار درخشانى در انتظار این کشور است. ما امروز از لحاظ بعضى از امتیازات در دنیا بى‌نظیریم؛ از لحاظ بعضى از امتیازات هم کم‌نظیریم. ما از لحاظ موقعیت سوق‌الجیشى، از لحاظ ارتباط و اتصال این دو بخش عالم و از لحاظ وقوع در منطقه‌اى که از لحاظ اقلیمى داراى شرایط بسیار متنوعى است و براى انواع و اقسام کار آماده است، جزو کشورهاى کم‌نظیریم. از لحاظ بعضى از منابع در دنیا بى‌نظیریم؛ حداقل از لحاظ اجتماع این همه منابع گوناگون زیر زمینى در دنیا بى‌نظیریم؛ نفت و گاز و امثال این منابع از یک طرف، منبع نیروى انسانى از طرف دیگر. ما این همه جوان داریم، آن هم نه جوان گیج بى‌استعداد. جوان ایرانى، جوان بااستعداد و هوشیار و آگاه است.
بسیارى از این کجرویها ناشى از کمبود آگاهى است
من کلا به جوانها و بخصوص به دانشجویان و طلاب توصیه مى‌کنم که آگاهیهاى خودشان را افزایش دهند. بسیارى از این کجرویهایى که شما ملاحظه مى‌کنید، ناشى از کمبود آگاهى است. نسل امروز – به‌ویژه نسل جوان ما – باید از تاریخ کشورش اطلاع داشته باشد؛ بخصوص از زمان مشروطیت به این طرف را بداند. شما در هر رشته‌اى که تحصیل مى‌کنید، چون جزو نخبگان جامعه هستید – بعد از این هم انشاءالله جزو نخبگان برتر خواهید بود – باید بدانید که کشور شما در چه موقعیتى قرار داشته و دارد. شما باید بخصوص تاریخ رژیم گذشته را بدانید.
من گمانم این است هر کسى، هر جوانى و هر دانشجویى که بداند این انقلاب و این نظام، کشور را از دست چه گرگهاى خون‌آشامى گرفته و چه زحماتى را در این بیست‌ودو سال تحمل کرده تا به این‌جا رسیده و چه دشمنیهایى با آن شده و الان هم در کمین آن است، کاملا مى‌فهمد که در این نظام چه باید بکند. یعنى وظیفه‌ى خودش را حس مى‌کند و تشخیص مى‌دهد. جوان ایرانى، هم روشن‌بین و باهوش است، هم سیاسى است. لذا جاى ابهام باقى نمى‌ماند. بنابراین، علاجى که من پیشنهاد مى‌کنم، کتابخوانى، افزایش مطالعه و کشاندن اجتماعات دانشجویى به بحثهاى صحیح و حقیقى – نه بحثهاى انحرافى – است. البته بحث خودسازى و درون‌سازى و نورانى کردن دل و امثال اینها هم بحثهاى مفصلى است که در جاى خود باید مورد تأکید قرار گیرد.
سرآغاز فهرست بلند مسائل کشور مسأله‌ى عدالت
جوانان و دانشجویان عزیز! امروز سرآغاز فهرست بلند مسائل کشور مسأله‌ى عدالت است. دانشجوى جوان اگر چه خود برخاسته از قشرهاى مستضعف جامعه هم نباشد، به عدالت اجتماعى و پر کردن شکافهاى طبقاتى به چشم یک آرزوى بزرگ و بى‌بدیل مى‌نگرد.
اینها و امثال آن نقطه‌هاى استفهام برانگیزى‌ست که هر جوان معتقد به عدل اسلامى ذهن و دل خود را به آن متوجه مى‌یابد و از کسانى که مظنون به چنین تخلفاتى شناخته مى‌شوند پاسخ مى‌طلبد. و همچنین در کنار آن از دولت و مجلس و دستگاه قضائى عملکرد قاطعانه براى ریشه‌کن کردن این فسادها را مطالبه مى‌کند. امروز این مهمترین و مطرح‌ترین مسأله‌ى کشور ماست و نسل جوان دانشجوى متعهد و مؤمن نمى‌تواند نسبت به آن بى‌تفاوت بماند.
قدر جوانى را بدانید
عزیزان من؛ جوانان! قدر جوانى را بدانید و این دلهاى پاک، این نورانیت و این صفا را که به‌هرحال در شما وجود دارد، حفظ کنید. حتى گاهى اگر خطایى هم از جوانى سر مى‌زند، مادامى که گناه متراکم نشده باشد، آن نورانیت محفوظ است. البته هر یک گناه، بخشى از آن نورانیت را کم مى‌کند، که علاجش توبه است. برگشتن و توبه‌ى ما، انشاءالله محبت الهى را متوجه ما خواهد کرد.
بدون پیشرفت علم نمى‌شود کشور را پیش برد
به‌هرحال عزیزان من! عاملى که مى‌تواند کشور شما را در مقابل هر افزون‌طلبى، هر انحصارطلبى، هر تجاوز، هر ماجراجویى و هر بحران‌سازى حفظ کند، استحکام ساخت داخلى نظام است. همین‌طور است ارتباط بین آحاد و قشرهاى مردم با مسؤولان نظام، امید جوانان به آینده و گرفته شدن رخنه‌هایى که بتدریج موجب تضعیف نظام مى‌شود. همان‌طور که عرض کردم، این کارها با تلاش زیاد انجام مى‌گیرد و شما باید در محیط دانشگاه، مسأله‌ى علم و تحقیق را جدى بگیرید. این‌که دانشجوى عزیزى در صحبت خود به بودجه‌ى تحقیقات اشاره کردند و گفتند کم است و آن را به عنوان مطالبه و درخواست دانشجویان مطرح نمودند، مرا خوشحال مى‌کند. در جلسه‌ى اساتید هم که بودیم، اتفاقا همین را مطرح مى‌کردند. این خیلى خوب است که جوان، دنبال تحقیق، کار علمى و پیشرفت علم باشد. بدون پیشرفت علم نمى‌شود کشور را پیش برد. امروز حتى دشمنان بشریت از علم استفاده مى‌کنند. ما براى آرمانهاى والا، ارزشهاى حقیقى، فضایل انسانى و گسترش آنها ناگزیریم از علم و شرافت ذاتى علم استفاده کنیم. وحدت و ارتباط باید حفظ شود
امروز نوبت نسل جدید است
عزیزان من! هرچه مى‌توانید، خودتان را با علم و عمل بسازید. دوران جوانى شما مثل دوران جوانى نسل قبل از شما، دوران تعیین‌کننده‌ى سرنوشت تاریخى این ملت است. نسل قبل از شما اگر تنبلى مى‌کرد، اگر در خانه مى‌نشست و اگر لاابالیگرى را پیشه‌ى خود مى‌ساخت، ملت ما غرق در فساد وابستگى و ذلت فرودستى نسبت به امریکا باقى مى‌ماند. آن نسل ایستاد، انقلاب را پیروز کرد، جنگ را پیروز کرد و از هویت ملى و شخصیت ملى دفاع جانانه‌اى نمود. امروز هم نوبت نسل جدید است. دشمن از جوانان ما مى‌ترسد و مى‌داند که اگر نسل جوان گسترده‌ى با ایمان ما با همین ایمان در صحنه بایستد، هیچ سلاحى، هیچ بمبى و هیچ موشکى نمى‌تواند این ملت را به زانو درآورد. هر گامى که شما براى ارتقاى علمى و عملى و اخلاقى خودتان بردارید، مثل گلوله‌اى است که به سمت دشمن شلیک مى‌کنید. این جنگ و این رزم، جهاد بزرگى است.
یک موجود مقدس و محبوب!
جوانى که شعارش ارزشهاى دینى است، براى من مثل یک موجود مقدس و محبوب است. البته من همه‌ى جوانان را دوست دارم؛ اما جوانانى که ارزشهاى دینى براى آنها مهم است، در چشم من خیلى عزیزند. عده‌اى با تظاهر کردن به پایبندى به ارزشهاى دینى، بى‌نظمى ایجاد مى‌کنند که من با این کار موافق نیستم. یکى از چیزهایى که من از دانشگاههاى زنجان خوشم آمد، این است که گفتند در این دانشگاهها تشکلهاى گوناگون دانشجویى با هم با بى‌ادبى و هتاکى و بدگویى و دست به یقه شدن رفتار نمى‌کنند. این رویه‌ى خیلى خوبى است و توصیه مى‌کنم همین‌طور باشید.
جدی باشید
ما از جوانان عزیزمان – چه دختران و چه پسران – توقع داریم که در مورد مسائل اساسى کشور، جدى باشند و جدى برخورد کنند. پیشنهاد مى‌کنم روى این مسأله‌ى «جدى بودن» فکر کنید، بعد خواهید دید خیلى از کارهایى که در گوشه و کنار انجام مى‌گیرد، ناشى از جدى نبودن است.جوان مسلمان اعتماد به نفس داشته باشد
این‌که جوان ایرانى و جوان مسلمان اعتماد به نفس داشته باشد که درباره‌ى مسائل کلى کشور، مسائل آموزش عالى، مسائل آموزش و پرورش و مسائل دانشگاه خود یا دانشگاههاى دیگر، قرص و محکم و بااطمینان نظر خودش را بیان کند، خیلى حائز اهمیت است. ما باید این روحیه را در کنار تقویت روحیه‌ى علم‌جویى و نخبگى علمى تقویت کنیم.
جوانهاى ما بیدار و آگاهند
خوشبختانه من مى‌بینم جوانهاى ما بیدار و آگاهند. حضور انجمنهاى اسلامى در این خصوص یک نشانه است. حضور جوانها – چه دانش‌آموز، چه دانشجو، چه طلاب علوم دینى – در عرصه‌هاى مختلف اجتماعى، فکر کردن آنها و زمینه‌چینى‌هاى فکرى آنها براى آینده – که من نشانه‌هاى آن را مشاهده مى‌کنم – همه دلیل بر این است که جوانهاى امروز ما خوب کار مى‌کنند؛ منتها باید بیدار باشند. با وضع کنونى ما، رسیدن به آن قله، مستلزم طى کردن یک فاصله است؛ این فاصله را باید طى کرد. با نشستن، تن آسانى، راحت‌طلبى و سرگرم شدن و مشغول شدن به هوس‌ها و بازیچه‌هایى که دشمن سر راه ما و جوانهاى ما قرار مى‌دهد، این راه طى نخواهد شد. این نسل باید کار گذشتگان را به اکمال برساند و تمام کند. باید خوب درس بخوانید و به‌طور دقیق انضباط و نظم اجتماعى را رعایت کنید. محیط هرج و مرج و محیطى که در آن امید وجود نداشته باشد، ضد پیشرفت است. شما ببینید امروز دشمنان ما که از برخورد چهره‌به‌چهره با این ملت مأیوس‌اند و از طرق گوناگون مى‌خواهند روى این ملت اثر بگذارند، از همین وسایل استفاده مى‌کنند؛ یعنى سعى مى‌کنند افق را تیره و تار نشان دهند؛ جوان را ناامید کنند؛ جوان را به بازیچه‌ها و سرگرمى‌هاى گوناگون مشغول کنند؛ جوان را از تحصیل علم باز بدارند و او را تحریک به هرج و مرج کنند؛ لذا باید بیدار بود. با وجدان کارى، با همبستگى، با تلاش امیدوارانه و گرم و گیرا، با کار مدبرانه و برنامه‌ریزى شده، و درعین‌حال با توکل به خدا و استمداد از پروردگار، باید این فاصله را طى کرد. جوان باید همه‌ى اینها را با هم مدنظر داشته باشد.
آرمان‌هایى یک جوان ایرانى!
جوان چه مى‌خواهد؟ جوان ما مایل است در کشورى که خانه‌ى اوست، فقر و عقب‌افتادگى و بدبختى نباشد؛ امنیت و عزت و افتخار وجود داشته باشد؛ صفا و محبت و روشن‌بینى بر فضاى زندگى حاکم باشد؛ میدان کار و تلاش و پیشرفت در برابر او باز باشد؛ احساس پوچى نکند؛ هدف روحى و معنوى و والایى که در دل هر انسانى هست، بتواند آن را اشباع کند. این یک ترسیم کلى از آرمان‌هایى است که قاعدتا یک جوان ایرانى دارد.
…آرمان‌گرایى جوان ایرانى ما عبارت است از ترسیم آینده‌یى با این خصوصیات. ما نظام و کشورى مى‌خواهیم که پیشرفته باشد و مردم آن دانشمند و بیدار و زنده باشند؛ غفلت‌زده و خواب‌آلوده نباشند؛ کشور برخوردار از عدالت باشد؛ مبراى از فساد باشد؛ طبقه‌ى اشراف بر آن حاکمیت نداشته باشد – چه اشراف سنتى، چه طبقه‌ى جدیدى که ممکن است اسمشان اشراف نباشد، اما در واقع اشراف باشند و به قول آقایان از رانت‌هاى گوناگون اقتصادى استفاده کنند – برخوردار از قدرت و استحکام سیاسى باشد؛ و همه‌ى اینها الهام گرفته‌ى از معارف دین و اسلام عزیز باشد. اسلام این ظرفیت را دارد که اینها را به ما تعلیم دهد.
صرف ایمان کار را پیش نمى‌برد
البته عزیزان من! پسرهاى جوان! دخترهاى جوان! بدانید ایمان همراه با عمل صالح مهمترین پشتوانه براى پیشرفت در این میدان است. ایمان پاک، روشن، شفاف، مستدل و منطقى – که مواد آن خوشبختانه در معارف اسلامى فراوان است – همراه با عمل مى‌تواند به شما کمک کند. صرف ایمان کار را پیش نمى‌برد. ایمانى که به دنبال خودش عمل داشته باشد، پایبندى داشته باشد، تقید داشته باشد، لاابالیگرى و ولنگارى از آن دور باشد، مى‌تواند هم به دنیاى شما کمک کند، هم به آینده‌ى کشورتان کمک کند. به این بپردازید؛ کمااین‌که من در اظهارات شماها هم دیدم.
امید بخش‌ترین نیرو!
جوانان عزیز! دست یافتن به آرزوهای بزرگ ملی، نیازمند فکر روشن و عزم راسخ و شجاعت و اخلاص است، و جوان مومن که مبانی جمهوری اسلامی و راه امام بزرگوار را عمیقا پذیرفته است، امید بخش‌ترین نیرویی است که میتواند ملت ایران را در رسیدن به آرزوهای بزرگش یاری برساند.
اراده و نشاط و نیروی جوان
جوانان عزیز دانشجو! در مسابقه‌ی میان ملتها به سوی آرمانهای والا و نیز در مجاهدت برای رهائی از موانع طبیعی و هر آنچه به دست بدخواهان بر سر راه آزادی و استقلال و شرف ملی نهاده میشود، اراده و نشاط و نیروی جوان، عنصری تعیین کننده است. در این میدانهای خطیر، حضور خود را برجسته و نهادینه کنید. دل امیدوار به کمک خداوند و تن و جان فرمانبردار از راهنمایی و دستور قرآن و شریعت، برترین عامل موفقیت های شما در این صراط مستقیم است، انشاءالله.