وَ مَا کَانَ لَهُ عَلَیهْم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن یُؤْمِنُ بِالاَخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فىِ شَکٍ‏ّ  وَ رَبُّکَ عَلىَ‏ کلُ‏ِّ شىَ‏ْءٍ حَفِیظ آیه 21 سوره سبا

وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتىَ‏ نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِینَ مِنکمُ‏ْ وَ الصَّابرِینَ وَ نَبْلُوَاْ أَخْبَارَکم آیه 31 سوره محمد

چرا خداوند انسان ها را آزمایش می کند؟ آیا علم خداوند نیاز به این دارد که ما را مورد آزمایش قرار دهد؟ آیا در علم خداوند نقصی وجود دارد که بخواهد به واسطه این آزمایش آن نقص را برطرف سازد؟

پاسخ:

علم خداوند دارای چند ویژگی است که علم بشری دارای آن خصوصیات نمی باشد:

1-    1   علم خداوند تماما حضوری بوده و علمی به نام حصولی در وجود خداوند راه ندارد. 

2-    2   علم خداوند بدون تحصیل و تعلُّم حاصل می شود. 

3-    3   علم الهی نقصان نمی پذیرد و افزایش نیز نمی یابد.

4-     4 لازمه داشتن این علم رنج و زحمت برای صاحب علم که خداوند باشد نیست.

با توجه به براهینی که در کتب مفصل کلامی برای عدل آورده می شود خداوند در مقام قضاوت و ثواب و عقاب عادل بوده و بنده اش به خاطر کار انجام نشده ثواب و یا عقاب نمی کند لذا خداوند برای آن که بر خود بنده و بر دیگران مشخص شود که این ثواب یا عقاب حق آن بنده بوده است ورود در این دنیا و در معرض آزمایش قرار گرفتن را برای انسان قرار داد تا ببندگان بهانه ای برای آن که بگویند این ثواب یا حق ما نبوده نداشته باشند.

این دو آیه را این گونه نیز ترجمه و تفسیر کرده اند:

آیه اول: و شیطان بر آن ها سلطنت نداشت مگر اینکه تمییز دهیم و جدا کنیم کسانی را که به آخرت ایمان دارند از کسانی که در مورد آخرت در شک هستند و پروردگار تو بر هرچیزی حافظ است.

آیه دوم: و شما را به سختی می اندازیم تا جدا کنیم و تمییز دهیم مجاهدین شما را و صبرکنندگان شما را و آشکار کنیم حدیثتان را.

تفسیر نور/ قرائتى محسن

تفسیر المیزان/ طباطبایى سید محمد حسین‏