1- ابن حَجَر هَیتَمی شافعی:

ابوالقاسم، محمد، الحجة، او پس از درگذشت پدرش پنج ساله بود. خداوند در همین سن، به او " حکمت ربّانی" را عطا کرد. او را " قائم منتظر" گویند. اخبار متواتِرَه رسیده است که مهدی (ع ) از این امت است. و عیسی (ع) از آسمان فرود خواهد آمد، و پشت سر مهدی (ع ) نماز خواهد خواند.(1)

2- عمادالدین ابن کُثَیر دمشقی:

مقصود از پرچمهای سیاه( که در روایات مهدی (ع ) ذکر شده است) ، پرچمهای سیاهی نیست که ابومسلم خراسانی برافراشت، و دولت بنی امیه را ساقط کرد، بلکه مقصود، پرچمهای سیاهی است که یاران مهدی (ع ) خواهند آورد.(2)

3- ابن ابی الحدید مدائنی:

میان همه فِرَقِ مسلمین اتفاق قطعی است، که عمردنیا، و احکام و تکالیف پایان نمی پذیرد، مگر پس از ظهور مهدی.(3)

4- صدر الدین قونیوی:

پس از مرگ من، آنچه از کتابهایم که درباره طب و حکمت است، و همچنین کتابهای فلسفه و فلاسفه، همه را بفروشید، و پول آن را به فقرا صدقه بدهید. و کتابهای تفسیر و حدیث و تصوف را در کتابخانه نگاه دارید. در شب اول مرگ من، هفتاد هزار بار کلمه توحید( لا اله الا الله ) را بخوانید، و سلام مرا به مهدی (ع) برسانید.(4)

5- محمد بن بدرالدین رومی:

خداوند، به وسیله حضرت محمد(ص) نبوت تشریعی را ختم کرد، و دیگر تا روز قیامت پیامبری نخواهد آمد. همچنین خدا، به وسیله فرزند صالح پیامبر،همو که دارای نام پیامبر(محمد) و کینه پیامبر( ابوالقاسم) است، ولایت تامه، و امامت عامه را ختم خواهد کرد. و این ولی، همان کس است که مژده داده اند که زمین را چنانکه از جور و ستم لبریز شده باشد، از عدل و داد لبریز بسازد. و ظهور او به ناگهان اتفاق بیفتد.

خداوندا! این همه پریشانی و گرفتاری را، از این امت، به برکت ظهور و حضور او، برطرف فرما! اِنَّهُم یرَونَهُ بَعیداً وَ نَراهُ قَریباً . کسانی ظهور او را بعید و ناشدنی می پندارند و ما آن را شدنی و نزدیک می دانیم.(5)

6- جلال الدین سیوطی:

احمد حَنبَل، و ابوعیسی تِرمِذی، و حافظ سلیمان بن احمد طَبَرانی، همه ، با اسنادی که خود دارند، روایت کرده اند از عبدالله حرث زَبیدی، از پیامبراکرم(ص) که فرمود:" مردمان از مشرق زمین ( ایران) خروج کنند، و مقدمات حکومت مهدی را فراهم سازند". این مردم، همان کسانند که با پرچمهای سیاه، از ایران ، بیرون خواهند آمد، و در حدیث ذکر شده اند و اینها هستند که پیامبر(ص) امر کرده است همه مردم را که با امیر آنان، یعنی: مهدی علیه السلام بیعت کنند.(6)

7- شیخ عبدالحق دهلوی:

احادیث بسیاری که به حد تواتر رسیده است وارد شده، که مهدی (ع ) از اهل بیت پیامبر(ص ) است و از اولاد فاطمه (س) است .(7)

8- شیخ ابوالعرفان صَبّان :

اخبار و احادیث، از پیامبر (ص)، به حد تواتر نقل شده است که مهدی ظهور خواهد کرد. او از اهل بیت پیامبر( ص) است. او زمین را از عدل و داد پر خواهد کرد.(8)

9- ابوالفوز محمد امین بغدادی:

آنچه مورد اتفاق نظرعلماء است، این است که مهدی (ع ) قائم آخرالزمان است. و او زمین را از عدل و داد می آکند. احادیث درباره مهدی (ع ) و ظهور او بسیار است.(9)

10- شیخ منصور علی ناصیف:

باب هفتم، درباره خلیفه مهدی- رضی الله عنه- در میان علمای سلف و خلف مشهور است، که در آخرالزمان، به - حتم و یقین- مردی از اهل بیت پیامبر( ص ) ، که نام او مهدی است، ظهور خواهد کرد. او بر همه کشورهای اسلامی استیلا خواهد یافت. مسلمانان همه پیرو او خواهند شد. او به عدالت رفتار می کند، و دین را قوت می بخشد. آنگاه دَجّال پیدا می شود. عیسی مسیح (ع ) از آسمان فرود می آید و دجال را می کشد، یا با مهدی در کشتن دجال همکاری می کند. سخنان و احادیث پیامبر (ص) درباره مهدی را، جماعتی از نیکان اصحاب پیامبر، نقل کرده اند و آن احادیث را بزرگان محدثین، در کتابهای خود، با اسناد و مدارک، گرد آورده اند. محدثان بزرگی مانند ابوداود، و ترمذی ، و ابن ماجَه، و طَبَرانی و ابویعلی، و بَزّار و امام احمد حَنبَل و حاکم نیشابوری - رَضی اللهُ عَنهُم اَجمَعین- جزء ناقلان احادیث مهدی هستند... این است عقیده اهل سنت، از سلف تا خلف.(10)

11- شیخ محمد عبده:

خاص و عام می دانند، که در اخبار و احادیث، ضمن شمردن علائم قیام قیامت، آمده است که مردی از اهل بیت پیامبر(ص) خروج می کند، که نام او مهدی(ع) است. او زمین را، پس از آنکه از جور و بیداد آکنده باشد، از عدل و داد آکنده می سازد . در آخر ایام او، عیسای مریم(ع) از آسمان فرود می آید ، جِزیه را برمی دارد، صلیب را می شکند، و دجّال را می کشد.(11)

12- احمد امین مصری:

اهل سنت نیز، به مهدی (ع ) و مسئله مهدی یقیناً ایمان دارند.(12)

پی نوشتها:

1- المهدی الموعود، ج1، ص 200.

2- همان، ج 2، ص 72.

3- شرح نهج البلاغه، ج 2، ص535.

4- الامام الثانی عشر، ص 78، پانوشت.

5- طرازُ البُردَة، شرح قصیده برده بوصیری، از کتاب " الامام الثانی عشر"، ص 77، پانوشت.

6- " العرف الوردی"، از " المهدی الموعود..." ، ج 2، ص 72.

7- " اللمعات"، نقل از: " منتخب الاثر"، ص 3، از حاشیه " صخیح ترمذی"، ج 2، ص 46، چاپ دهلی ( 1342 ه.ق)

8- " اسعاف الراغبین"، ج 2، ص 140، چاپ مصر(1312 ه.ق) .

9- " سبائک الذهب فی معرفة قبائل العرب" ، ص 78.

10- غایة المامول، ج 5، صص 632 و 381.

11- تفسیر " المنار"، ج6، ص 57.

12- " المهدی المنتظر و العقل"، تالیف شیخ محمد جواد مغنیه لبنانی ، ص59.