قسمت بیست وهشتم
قصص [قصه]
نام دیگرش «موسی و فرعون»
قصص بیست و هشتمین سوره قرآن است که مکی و 88 آیه دارد.در این سوره، قصههائى از ولادت موسى تا نبوتش و مبارزهاش با فرعون و نجات بنى اسرائیل از استضعاف، و نیز زراندوزى قارون و سرنوشت تلخش، بیان شده است.
این سوره که قبل از هجرت در مکه نازل شده (حدود سال 11 بعثت) در دوره سختى و شدت و رنج مسلمانان، مقایسهاى است با شدائد بنى اسرائیل در چنگ فرعون، و نویدى است براى پیروزى و وراثت زمین و امامت تاریخ و شکست طاغوتها.
داستان موسى و فرعون، در اینجا نقش سمبولیک خود را در نشاندادن مبارزه دائمى حق و باطل و پیروزى نهائى حق، بخوبى ایفا مىکند.
کلمه «قصص» در آیه 25 آمده، آنجا که دختر شعیب، پیش پدر از کمک موسى به آنها در کشیدن آب از چاه براى گوسفندان شعیب، تعریف کرده و آن قصه را بازگو مىکند. از آیه 76 به بعد از روش زراندوزى و تکبر قارون انتقاد شده و سرنوشت مذلت بار و فرو رفتن او را در زمین بیان مىکند. ادامه مطلب...
قسمت بیست وهفتم
سوره نمل
نام دیگرش «طس»
در آیه 18 عبور سلیمان را همراه با سپاه جن و انس و پرندگان که مسخر فرمان او بودند، از وادى مورچگان، بیان مىکند و توجه مردم را به عظمت آفرینش در مورچه معطوف مىکند. بخاطر داستان سلیمان، این سوره به نام «سلیمان» هم نقل شده است.
در این سوره هم بخاطر تدبر و عبرت از تاریخ، سرگذشت تعدادى از انبیاء و موضعگیرى مشرکین مکه و مشرکان سابق را در امتهاى گذشته به یاد مىآورد و فرجام کار مؤمنان و مخالفان را تصویر مىکند.
این سوره که 93 آیه دارد، قبل از هجرت، در سال هشتم بعثت در مکه نازل شده است. ادامه مطلب...
قسمت بیست وششم
شعراء [شاعران]
در 4 آیه آخر این سوره، سخن از شاعران بیهوده گوى بى تعهد و عمل، و نیز ستایشى از شاعران مؤمن و عمل کننده و یادآوران خدا و پیروزمندان بعد از ستمدیدگى، به میان آمده است. این، شیوهاى است براى محتوا و جهت دادن به یک نهادى که در جامعه وجود داشت و استفاده از سنگر شعر در راه تعهد و ایمان است.
این سوره هم مانند بیشتر سورههاى مکى در رابطه با عقیده و توحید و نبوت و معاد و بهشت و دوزخ مطالبى دارد و از سرگذشت موسى و ابراهیم و نوح و هود و صالح و لوط و شعیب یاد مىکند و در نهایت به اسلام و پیامبر اشاره دارد. ادامه مطلب...
قسمت بیست وپنجم
فرقان [جدا کننده]
فرقان یکى از نامهاى قرآن است. به این اعتبار که این کتاب، جدا کننده حق از باطل و هدایت از گمراهى است. به آیه اول رجوع شود.
این سوره کلا در تقویت روحى پیامبر در تبلیغ مکتب و استقامت در رویاروئى با مشرکین و عناد و لجاجت آنهاست. طرح کردن قیامت و حسرتهاى مردم در آن روز، براى بیدار کردن وجدان بشرى از غفلت است. در این سوره از نعمتهاى خورشید، شب و روز، باد و دریا و ... یاد شده و از آیه 63 به بعد صفات متعددى براى «عباد الرحمن» آمده است. در مکه نازل شده و 77 آیه دارد. ادامه مطلب...
قسمت بیست وسوم
مؤمنون [ایمان آوردگان]
در 11 آیه اول صفات و ویژگیهاى مؤمنین را از قبیل: خشوع در نماز، اعراض از لغو، پرداخت زکات، حفظ عفت، امانت دارى، بیان مىکند و سپس به خلقت انسان و نعمتهاى خدا و دعوت انبیاء و معاد مىپردازد. عکس العمل اقوام در برابر دعوت نوح و موسى و عیسى و کلا انبیاء الهى در این آیات آمده است.
118 آیه دارد و از سورههاى مکى قبل از هجرت است.
قسمت بیست ودوم
حج
[قصد و آهنگ و نام یکى از عبادات اسلامى که از فروع دین است]
از آیه 26 تا 37 از ساختن کعبه و فوائد و آثار فریضه اجتماعى - سیاسى - عبادى حج و اعمال این عبادت، سخن به میان آمده است. و قبل از آن، از هیبت و عظمت بر پا شدن قیامت، در 10 آیه سخن گفته شده است.
مبدء و معاد و جدال و جهاد با مشرکین از مطالب مهم دیگر این سوره مىباشد. و در چند جا هم از قدرت مطلقه خدا در دنیا و آخرت یاد مىشود.
در سال 3 هجرى در مدینه بعد از سوره نور نازل شده و 78 آیه دارد.
قسمت بیست ویکم
انبیاء [پیامبران]
در ابتداى سوره، اساس دعوت پیامبران، فرجام پیروان و مخالفان، موضعگیرى خصمانه مشرکین با آئین توحیدى بیان شده و در خلال سوره، یادى از سرگذشت: ابراهیم، لوط، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، یونس، زکریا و یحیى به میان آمده است.
و نیز از قیامت و معاد، که در کنار توحید، سر لوحه دعوت همه انبیاء است، در پایان سوره یاد شده است. در واقع، این سوره، با بیان این معارف اتمام حجتى است براى هر دو گروه موافق و مخالف. و هشدار اینکه در محکمه قیامت، به حسابها رسیدگى خواهد شد.
شصت و دومین سورهاى است که در سال 6 بعثت در مکه فرود آمده و داراى 112 آیه مىباشد.
قسمت بیستم
طه [رمزى استخطاب به پیامبر اسلام]
در این سوره، خطاب به پیامبر اکرم، داستان شگفت موسى و برخوردش را با فرعون و جادوگران و شیوه انحرافى سامرى را درحرکت ارتجاعى او در جامعه بسوى شرک و نجات قوم بنى اسرائیل از چنگ نظام فرعونى را بیان کرده تا دلگرمى پیامبر و آموزش مسلمین فراهم آید. در قسمت آخر سوره از فرمان سجده بر آدم و اغواى ابلیس و هبوط و خروج آدم از بهشتیاد شده است.
از سورههاى مکى است و 135 آیه دارد. و به نام سوره «حکیم» هم یاد شده است و نام دیگرش هم سوره «کلیم» است.
قسمت نوزدهم
مریم [مادر حضرت عیسى]
در این سوره داستان مریم و ولادت عیسى(ع) و یادى از انبیاء دیگر و آیاتى مربوط به دین و آخرت و توحید و شرکت بیان شده است. گیرائى و جذبه این سوره، حتى پادشاه مسیحى حبشه را هم تحت تاثیر قرار داد و وقتى که جعفر بن ابیطالب قسمتى از آن را خواند. در پایان سوره، باز هم اشارهاى شده به نهایت امر متقین و مجرمین که بهشت و جهنم است.
در مکه و قبل از هجرت و بعد از سوره فاطر نازل شده و داراى 98 آیه مىباشد.